Click sul titolo per tornare alla copertina
IV - NEOLOGISMI MEDIOEVALI E VARIANTI GRAFICHE
PRESENTI NEL DE FLORE DIETARUM
Fai click sull'immagine per ingrandirla (279 Kb)
A) Neologismi
- assatio - (deverb. < assare), abbrustolimento,
tostatura, 23.
- blactra - (idest pastinaca), blattra,
carota, 46.
- bletis - (qui vocatur canabia), bleto, ignota
varietà di cavolo, 33.
- blita - (cl. blitus, -i, m. < gr. blíton),
blito, atreplice, 48. Nelle Particulares d. (cit., f. 79v) è attestata
anche una forma blitis, is, spiegata col termine sicla.
- borrago - borragine, 38.
- bovina - ([scil. caro], sostantivazione con ellissi
del sostantivo; cl. bubula < bos), carne di bue, 81.
- canabia - v. bletis.
- capreolina - ([scil. caro], sostantivazione con
ellissi del sostantivo, < agg. capreolinus), carne di capriolo, 86.
- citrolus - (cl. citrium, -ii, n., [cetriolo -
Apicio], con aggiunta del suff. dim. -olus), cetriolo, 52.
- colativus - (< *colatio, presupposto dal tardo
lat. excolatio), depurativo, 64 e 71.
- confortativus - (< confortatio), atto a
ristorare, 66.
- coquibilis - (deverb. < coquere), atto alla
cottura, 25.
- crossities - (cl. grossitudo), grossezza, spessore,
ispessimento, 101.
- dietarius - (cl. diaeteticus), (medico) dietista,
86.
- dissolutivus - (< dissolutio), dissolutivo, 77.
- excolativus - (< tardo lat. excolatio),
filtrante, 16.
- frixum - (deverb. < frigere; cfr. fricsa,
98) frittura, fritto, 95.
- fumositas - (< fumosus), esalazione,
evaporazione, 98.
- geisa - (v. supra, nota 3 al testo della traduz.),
cicerchia, 26.
- generativus - (< generatio), produttivo, 78, 85,
86, 94 e 102.
- inacidus - (< in e acidus), acre, 84.
- metallinus - (< metallum), minerale, metallifero,
72 e 104.
- mollitio - (deverb. < mollire), 12.
- morsio - (deverb. < mordęre), morso, trafittura,
42.
- mundificacio - (/ -atio, deverb. < mundificare),
purificazione, 102.
- mundificativus - (< mundificatio, presupp. dal
prec. mundificacio), 16.
- nutritivus - (< nutritio), nutritivo, 63, 69, 81,
87, 94 e 96.
- opilativus - (< lat. medioev. opilatio < cl. oppilatio),
ostruttivo, 102.
- palmeus - gialliccio (v. supra, nota 13 al testo
della traduz.), 102.
- ponticitas - (<ponticus), asprezza, 70.
- ponticus - (< Pontus), acre, aspro 102.
- porcellina - ([scil. caro], sostantivazione con
ellissi del sostantivo, < agg. porcellinus), 78.
- robella - (v. supra, nota 3 al testo della traduz.),
"robiglia", 26.
- solutivus - (< solutio), lassativo, 66.
- spinachium - spinacio , 37.
- starnus, i, m. - starna, 94 e 98.
- stomaticus - (< gr. stomatikós), attinente alla
bocca, 59.
- superfluitas - (deverb. < superfluere), eccesso,
72.
- timorosus - (< timor), che dà timore, 32.
- zipulla - zeppola, 14. Nelle Particulares d. (cit.,
f. 47r) sono attestate anche le forme zipula e zippula.
- zuccara, indecl. - (cl. sacharon, -i, n.; lat. tardo
succarum, -i, n.), zucchero, 23.
B) Varianti grafiche
- abitans - (cl. habitans), 105.
- amigdala - (cl. amygdala), 64.
- amigdaleum - ([scil. oleum], sostantivazione con
ellissi del sostantivo; cl. amygdaleum), olio di mandorla, 23.
- anetina - ([scil. caro], sostantivazione con ellissi
del sostantivo; cl. anatina), 98.
- anetum - (cl. anethum), 24 e 50.
- autumpnus - (cl. autumnus), 1 e 101.
- azimus - (cl. azymus), 12.
- butirum /butyrum - 100.
- capud / caput - 56 / 1, 6, 21, 30-32, 51, 62, 87, 99, 102.
- cerofolium - (cl. caerefolium), 44. Nelle Particulares
d. (cit., f. 77r) il termine è spiegato: genus apii quod vulgus dicitur
cerefolium.
- cicius - (cl. citius), 8, 12, 23 e 57.
- ciminum - (cl. cuminum, cym-), 23-25, 76 e
98.
- citonia - (cl. cydonia), 58.
- cocuere / coquere - 23 / 9, 20, 23-25, 27, 31, 40, 105.
- colera - (cl. cholera), passim.
- colericus - (cl. cholericus), 43, 60, 71, 73, 94, 97
e 98.
- coriza - (cl. coryza), 26.
- crossus / grossus - 28 / 12, 14, 24, 27, 28, 44, 72, 75,
81, 87, 102.
- dactilus - (cl. dactylus), 66 e 102.
- defeccio / defectio - 53 / 102.
- dissinteria - (cl. dysenteria), 29.
- dupplex - (cl. duplex), 33.
- duricies - (cl. durities), 23, 43, 98 e 102.
- dyureticus - (cl. diureticus), 27 e 102.
- edulina - ([scil. caro], sostantivazione con ellissi
del sostantivo; cl. haedulina), 79, 82 e 84.
- febroarius - (cl. februarius), 1.
- habundantia - (cl. abundantia), 102.
- habundare - (cl. abundare), 54 e 101.
- horidus - (cl. horridus), 103.
- intensio - (cl. intentio), 42.
- maius / majus - 1.
- malicia - (cl. malitia), 70.
- maratrum - (cl. marathrum), 34.
- melancolia - (cl. melancholia), 53 e 81.
- melancolicus - (cl. melancholicus), 25, 33, 80, 86,
94 e 102.
- mellicratum - (cl. melicratum), 44.
- mollicies - (cl. mollities), 10 e 12.
- obtimus - (cl. optimus), 41, 56, 57 e 105.
- occulus - (cl. oculus), 1 e 18.
- opilare - (cl. oppilare), 102.
- opilatio - (cl. oppilatio), 43 e 103.
- orobum -i, n. - (lat. tardo orobus, -i, m.),
29.
- percicum / persicum - 57.
- petroselinum / petrosilinum - 43.
- ptisanum, -i, n. - (cl. ptisana, -ae, f.), 11 e 18.
- rappa - (cl. rapa), 27.
- rarifico - (cl. rarefacio), 43.
- refrigerare / refrigidare - 105 / 103.
- scama - (cl. squama), 97.
- scamosus - (cl. squamosus), 97.
- so(m)pnium - (cl. somnium), 21 e 32.
- sopnus - (cl. somnus), 41 e 106.
- stipticus - (cl. stypticus), 52, 55, 56, 58, 59, 66
e 101.
- strucioninus - (cl. struthioninus), 98.
- tortio - (cl. torsio), 76.
- tristicia - (cl. tristitia), 102.
- ydropicus - (cl. hydropicus), 101 e 105.
- ylaris - (cl. hilaris), 1.
- ymber - (cl. imber), 8.
- Ypocras - (cl. Hippocrates), 12.
|